Folia paroprzepuszczalna, zwana także membraną dachową, to jeden z elementów izolacji pokrycia dachowego, układany na zewnętrznej stronie konstrukcji dachów skośnych. Właściwie dobrana i położona folia paroprzepuszczalna chroni konstrukcję dachu przed zawilgoceniem. Prezentujemy najważniejsze parametry i funkcje folii paroprzepuszczalnej, na które warto zwrócić uwagę, szczególnie wybierając membranę pod blachodachówkę.
Co to jest folia paroprzepuszczalna i po co się ją stosuje
Folia paroprzepuszczalna, nazywana często także folią wstępnego krycia (FWK) lub membraną dachową, jest materiałem izolacyjnym składającym się z trzech warstw: warstwy funkcyjnej (jednostronnie przepuszczająca cząsteczki pary wodnej) oraz dwóch warstw zewnętrznych, chroniących warstwę funkcyjną przed uszkodzeniami. Podstawowym zadaniem folii wstępnego krycia jest odprowadzenie pary wodnej z wnętrza dachu oraz zabezpieczenie przed zawilgoceniem z zewnątrz (które może nastąpić np. w wyniku przeciekania pokrycia). FWK mają perforowaną powierzchnię, która z jednej strony umożliwia przenikanie pary od wewnątrz, a z drugiej zapobiega przedostawaniu się wody z zewnątrz.
Folia paroprzepuszczalna jest jednym z trzech podstawowych elementów izolacji dachów skośnych, w skład której wchodzą: folia paroizolacyjna (od wewnątrz), ocieplenie (w środku) oraz membrana dachowa (od zewnątrz).
Najważniejsze parametry folii paroprzepuszczalnej
Poniżej przedstawiamy najważniejsze parametry folii paroprzepuszczalnej, na które należy zwrócić uwagę wybierając membranę dachową.
Paroprzepuszczalność
Podstawowe parametry pozwalające mierzyć przenikanie pary wodnej przez folię to:
- paroprzepuszczalność (g/m2/24h) – jest to ilość pary wodnej w gramach, która może przeniknąć przez metr kwadratowy membrany w ciągu 24 godzin. Określenie paroprzepuszczalności objęte jest normami ustalającymi warunki badania.
- współczynnik Sd (podawany w metrach) – jest to hipotetyczna grubość warstwy powietrza stawiającej opór parze wodnej. Współczynnik Sd porównuje dyfuzyjność (paroprzepuszczalność) badanego materiału do dyfuzyjności powietrza o określonej grubości.
Uwzględniając przenikalność pary wodnej przez membranę, folie dzielą się na nisko- i wysoko paroprzepuszczalne.
Zastosowanie folii nisko- i wysokoparoprzepuszczalnych
Folie niskoparoprzepuszczalne mają ograniczone możliwości odprowadzania pary wodnej. Ich paroprzepuszczalność wynosi 25–40 g/m2/24h, a współczynnik Sd – od 0,3 do 3 m. Folie niskoparoprzepuszczalne stosowane są przede wszystkim w budynkach z poddaszem nieużytkowym (strychem), w których przestrzeń pod ocieplonym stropem jest dobrze wentylowana. W pomieszczeniach nieużytkowych wytwarzanie pary wodnej jest ograniczone ponieważ nie są wykorzystywane jako przestrzeń mieszkalna, z związku z tym wymagania co do paroprzepuszczalności folii są niższe.
Folie wysokoparoprzepuszczalne (MWK) stosowane są natomiast w budynkach z poddaszem użytkowym, gdzie ze względu obecność mieszkańców wytwarzane są duże ilości pary wodnej, która musi być właściwie odprowadzona. Ich paroprzepuszczalność wynosi od 1000 nawet do 3000 g/m2/24h, a współczynnik Sd powinien być mniejszy niż 0,03 m. Folie wysokoparoprzepuszczalne składają się z dwóch lub trzech warstw folii polipropylenowej lub polietylenowej z warstwą ochronną z włókniny polipropylenowej oraz dodatkowego wzmacniana siatką z włókna polipropylenowego lub polietylenowego. Folia wysokoparoprzepuszczalna zapewnia swobodny odpływ pary wodnej z poddasza użytkowego, dzięki czemu nie dochodzi do zawilgocenia warstwy izolacyjnej dachu.
Gramatura
Gramatura to ciężar właściwy folii, wyrażony w gramach na metr kwadratowy (g/m2). Im większa jest gramatura, tym grubsza jest folia, a co za tym idzie, jest ona bardziej trwała. Taka zależność dotyczy polietylenu (PE) i polipropylenu (PP), z których najczęściej wytwarza się folie paroprzepuszczalne. Grubsze membrany nie tylko są bardziej odporne na działanie czynników atmosferycznych, ale także rzadziej ulegają uszkodzeniom mechanicznym w czasie ich układania.
Odporność na promienie UV i inne czynniki atmosferyczne
Promieniowanie słoneczne przenika nawet przez najmniejsze szczeliny w pokryciu i może uszkodzić membranę. Pod wpływem promieni UV folia może stracić wodoszczelność i stać się podatna na rozerwanie, dlatego ważne jest aby cechowała się wysoką odpornością na działanie promieni UV. Aby uzyskać taką odporność producenci w czasie wytwarzania membran dodają do nich specjalne stabilizatory, które “zużywają się” w miarę ich naświetlania przez słońce. Zawartość stabilizatorów w membranie przewidziana jest na kilkudziesięcioletnie działanie rozproszonego światła słonecznego na folię (membrana pod pokryciem zasadniczym), jednak odporność wyrażana jest w czasie bezpośredniej ekspozycji.
Folia paroprzepuszczalna przez pewien czas może stanowić także tymczasowe pokrycie dachu, dlatego nazywana jest też folią wstępnego krycia (FWK). Producenci zawsze podają jak długo folia może być wystawiona na bezpośrednie działanie promieni UV, zwykle jest okres około 3 miesięcy. Dlatego zawsze należy sprawdzić szczegółowe informacje. Trzeba pamiętać, że w sytuacji, gdy folia zbyt długo pozostanie bez pokrycia zasadniczego, jej odporność na promieniowanie UV znacznie spadnie i będzie podatna na uszkodzenia. Najlepiej ograniczyć ekspozycję membrany na bezpośrednie działanie słońca do minimum.
Elastyczność i wytrzymałość na rozdzieranie
Wytrzymałość na rozdzieranie membrany ważna jest przede wszystkim w czasie układania folii na dachu oraz w momencie, gdy membrana stanowi tymczasowe pokrycie dachu.
Fachowa ekipa dekarzy nie będzie miała problemu z właściwym rozłożeniem folii wstępnego krycia, bez jej zbytniego naprężenia ani rozerwania. Jeżeli już dojdzie do uszkodzenia membrany konieczne jest natychmiastowe zabezpieczenie uszkodzenia – wykorzystuje się do tego specjalistyczną taśmę naprawczą do klejenia folii.
Zakres wytrzymałości na temperatury
Zakres wytrzymałości na temperatury większości membran dachowych zawiera się w przedziale od -40°C do +80°C (wg PN-ISO 11501:1999). Również przy temperaturze do +120°C folia nie powinna ulec uszkodzeniu. Odporność na wysoką temperaturę jest szczególnie ważna w przypadku folii, które są układane na dachach krytych blachą. W takiej sytuacji połać dachowa może się znacznie nagrzewać, w związku z tym należy wybrać membranę o możliwie wysokim zakresie wytrzymałości termicznej.
Wodoszczelność, czyli odporność na przesiąkanie
Wodoszczelność to wytrzymałość membrany na działanie słupa wody, wyrażona w metrach. Wysoka wodoszczelność membrany jest ważna przede wszystkim ze względu na jej funkcje chroniące dach przez zawilgoceniem od zewnątrz. Z upływem czasu właściwości zabezpieczające folii mogą ulegać pogorszeniu, dlatego ważne jest aby wybierać produkty z wysoką wodoszczelnością.
Parametry folii paroprzepuszczalnej pod blachodachówkę
Jakie parametry powinna spełniać folia, która ma być położona pod blachodachówkę, aby odpowiednio zabezpieczyć dach przed wilgocią? Pierwszym i podstawowym warunkiem prawidłowego działania folii paroprzepuszczalnej jest odpowiednie przygotowanie dachu pod pokrycia oraz prawidłowe ułożenie całości. Te prace zawsze należy zlecić wykwalifikowanym dekarzom.
Kolejnym czynnikiem jest sposób wykorzystania przestrzeni pod dachem – czy będzie to strych, czy poddasze użytkowe. W pierwszym przypadku możemy wybrać folię o trochę niższych parametrach. W drugim – zawsze wybieramy folię wysokoparoprzepuszczalną (MWK). Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? Ważnym parametrem jest odporność na promieniowanie UV – zalecamy folie o najwyższym możliwym zakresie odporności na promieniowanie UV. W przypadku dachu z blachodachówki w naturalny sposób rozproszone promieniowanie słoneczne dostaje się pod pokrycie, dlatego warto zabezpieczyć się przed przedwczesnym remontem dachu. Kolejnym kluczowym czynnikiem jest zakres wytrzymałości na temperatury – jak producent blachodachówki zalecamy wybór membran o jak najwyższych parametrach. W upalne dni dachy z blachodachówki nagrzewają się – w okresie największych upałów pod pokryciami temperatura może sięgać nawet +115°C (bezpośrednio pod powierzchnią blachy, w miejscach poza zasięgiem działania wiatru). Dlatego warto zdecydować się na produkt odpowiedniej jakości.
W razie wątpliwości co do poszczególnych parametrów membran dachowych zawsze warto skonsultować się fachowcem, który pomoże w wyborze odpowiedniego produktu.